آیت‌الله توسلی چگونه جان سپرد؟

زندگي و مرگ توسلي

تشییع پیکر آیت‌الله‌ توسلی از حسینیه جماران تا مرقد امام
دفتر امام خمینی (ره) خبر داد : مراسم تشییع پیکر عالم ربانی، حضرت آیت الله محمدرضا توسلی (ره) ساعت 9 صبح فردا (یکشنبه) از محل حسینیه جماران به طرف مرقد مطهر رهبر کبیر انقلاب اسلامی برگزار می شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، دفتر امام خمینی (ره) با عرض تسلیت به محضر حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا فداه، مقام معظم رهبری و همه دوستداران امام عظیم الشأن، یاران امام و ملت شریف امت شهید پرور اعلام کرد: تشییع پیکر عالم ربانی، حضرت آیت الله محمدرضا توسلی (ره) از اعضای برجسته دفتر حضرت امام خمینی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ساعت 9 صبح فردا (یکشنبه) از محل حسینیه جماران به طرف مرقد مطهر رهبر کبیر انقلاب اسلامی برگزار خواهد شد.
به همین مناسبت مجلس بزرگداشتی از سوی دفتر حضرت امام خمینی(س) روز دوشنبه از ساعت 17-15 در حسینیه شماره (2) جماران منعقد خواهد شد

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور اطلاعیه ای درگذشت یار دیرین بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران مرحوم آیت الله حاج شیخ محمدرضا توسلی (ره) را تسلیت گفت

آیت الله توسلی باز هم به گریه افتاد و در حالی که بار دیگر ، سخن دیگری از امام درباره متحجران و مقدس نماها و واپسگراها را بیان می کرد در زمانی که به کلمه" واپسگراها" رسید از روی صندلی به پایین افتاد

تاريخ انتشار: - ۲۷ بهمن ۱۳۸۶

به نظر من ، آیت الله توسلی ، فوت نکرد ، بلکه رحلتی شهادت گونه داشت

محمد هاشمی ، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ، در خصوص چگونگی درگذشت آیت الله توسلی به سايت عصرایران گفت

براساس آیین نامه مجمع تشخیص ، هرکدام از اعضا می توانند در صورت تمایل ، قبل از شروع جلسه رسمی - که با تلاوت قرآن صورت می گیرد - در مورد مسائل روز به اظهار نظر بپردازند و صبح امروز نیز ، در حالی که آیت الله هاشمی رفسنجانی ،قصد اعلام شروع جلسه رسمی مجمع را داشت ، مرحوم توسلی دست خود را بلند کرد و گفت قصد بیان چند جمله ای را دارد . آیت الله توسلی در مورد قضیه اخیر اسائه ادب و توهین به بیت حضرت امام (ره) و حاج سید حسن آقای خمینی مطالب خود را آغاز کرد و در این باره نامه ای از حضرت امام (ره) که در سال 1361 نوشته شده بود ، قرائت کرد که بر اساس یکی از فراز های این نامه حضرت امام (ره) پیش بینی کرده بود بعد از ایشان گروهی مقدس نما ومتحجر و واپسگرا در قالب دفاع از امام ، فرزندان ، دوستان ، یاران و بیت ایشان را مورد توهین و برخورد قرار خواهند داد و سپس گفت که سید حسن آقا مسوول موسسه تنظیم ونشر آثار امام است و اگر ایشان نتواند دیدگاه های امام را بیان کند چه کسی می تواند این کار را انجام دهد

وی یادآور شد: مرحوم توسلی با بیان هر کدام از این جملات به شدت با بغض سخن می گفت و در مواردی اشک ریخت و با گریه ادامه سخن می داد و از شدت تأثر ، منقطع سخن می گفت . آیت الله توسلی با یادآوری این که در زمان امام نیز مقدس نماها می کوشیدند خود را مطرح کنند ، خاطره ای را از دوران حیان حضرت امام (ره) نقل کرد که بر اساس آن یک زن و دو مرد ، که ادعای ارتباط با امام زمان را داشتند ، از حضرت امام (ره) وقت ملاقات می خواستند و امام در رابطه با آنها سه سوال را مطرح کرد که اگر آنها به این سه سوال جواب دادند ایشان مفصل با آنها جلسه بگذارد که یکی از این سوال ها فلسفی بود که تعبیرش در ذهنم نیست و سوال دوم و سوم این بود که امام از این سه پرسید: "از امام زمان (عج) بپرسید من به چه چیزی علاقه دارم و شیء باارزشی راگم کرده ام ، آن چیست؟" که بعد از بازگشت این سه نفر و ارائه پاسخ ها ، امام فرمودند اینها شیادند و آنها را راه ندهید .هاشمی اضافه کرد: آیت الله توسلی در ادامه در حالی که مطالبی را از قبل آماده کرده بود ، و با استناد به انها سخن می گفت ، مطلبی را از قول امام نقل کرد که بر اساس آن امام فرموده اند مبارزه و سختی ها برای پیروزی انقلاب ، فقط گلوله و سرنیزه نبود که اگر بود تحملش بسیار آسان تر بود بلکه زخم زبان ها و طعنه ها ، بسیار دردناک تر و جگر سوز تر از گلوله بود که آیت الله توسلی در بیان این سخنان باز هم به گریه افتاد و در حالی که بار دیگر ، سخن دیگری از امام درباره متحجران و مقدس نماها و واپسگراها را بیان می کرد در زمانی که به کلمه" واپسگراها" رسید از روی صندلی به پایین افتاد که بلافاصله دکتر ولایتی که در جلسه حاضر بود ، بر بالین وی حاضر شد و در همین زمان آمبولانس نیز به محل رسید و ایشان را به بیمارستان شهید شوریده منتقل کرد اما ساعتی بعد کسانی که همراه ایشان به بیمارستان رفته بودند خبر دادند که ایشان به لقاءلله پیوسته اند.

روايت ابطحي از حواشي رحلت

محمدعلي ابطحي هم نوشت: امروز صبح نمی‌دانم چرا با احساس بدی از خواب بیدار شدم. خبرنگاری از ایسنا زنگ

زد که از آیت الله توسلی چه خبر؟ می‌گویند در جلسه مجمع تشخیص مصلحت فوت کرده است. داد زدم گفتم !نه

خیلی با آقای توسلی دوست بودم. لطف ویژه‌ای داشت. بعد از شنیدن خبر به آقا مجید انصاری که عضو مجمع تشخیص مصلحت است زنگ زدم. از این خبر پرسیدم. گفت بله؛ من در بیمارستان هستم. با آقایان صدوقی و موسوی لاری با سرعت به بیمارستان رفتیم. حسین و خانم توسلی آن‌جا بودند. خیلی بیشتر از فوت اقوامم گریه کردم

آقای مجید انصاری و بعضی دیگر از اعضای مجمع تشخیص در بیمارستان تعریف می‌کردند که امروز آقای توسلی به جلسه مجمع آمد؛ خیلی سرحال. سخنرانیش را خیلی بامتانت شروع کرد. مثل کسی که از رو مي‌خواند. از راهپیمائی بیست و دو بهمن و شهادت مغنیه در لبنان در ابتدا حرف زد و بعد راجع به بیت امام و اهانت‌هایی که می‌شود صحبتش را ادامه داده است. از امام نقل قول‌هایی را خوانده است که امام سفارش بیت و کسانی که به ایشان خدمت کرده‌اند را نموده است. مجید انصاری می‌گفت من داشتم از صحبت‌های آقای توسلی نت‌برداری می‌کردم. دیدم صدای آقای توسلی نمی‌آید. نگاه کردم دیدم روی صندلی کناری افتاده است. آقای ناطق نوری که به بیمارستان آمده‌بود می‌گفت دکتر ولایتی به سرعت ماساژ قلبی می‌داد ولی نبض تقریباً نمی‌زد
آقایان هاشمی رفسنجانی، محمدی گلپایگانی، دکتر روحانی، ناطق نوری، به بیمارستان آمده بودند که به خانم توسلی تسلیت بگویند. هاشمی رفسنجانی نمی‌توانست جلو خودش را بگیرد و گریه می‌کرد. خانم توسلی در یک سال گذشته دو نوه خود و عروسش را هم از دست داده بود و این غم جدید بود. بعد از مدتی آقای خاتمی با همسرش آمد. او هم گریه می‌کرد. قرار تشییع را گذاشتند

حسن آقای خمینی از قم راه افتاده‌بود که بیاید. منتظر ماندیم. نزدیک ظهر رسید. وقتی حسن آقا آمد و فرزندان توسلی را در بغل گرفت قیامتی شد. همه به حسن آقا تسلیت گفتند. خود ایشان هم خطاب به خانم توسلی گفت من فرزند آقای توسلی هستم
در این چند روزه دو جلسه طولانی در خدمت ایشان بودم. سه شب قبل آقای توسلی آمده بود منزل ما. دو نفر دیگر از دوستان هم آمده بودند. می‌گفت می‌خواهد روز شنبه در مجمع سخنرانی کند. با آقای هاشمی رفسنجانی هم صحبت کرده بود و وقت سخنرانی گرفته بود. متن‌هایی از سخنان امام را آماده کرده بود و خیلی از سخنانی که در اهانت به حسن آقا مطرح شده بود، حرص می‌خورد. همه ما توصیه می‌کردیم که حرفهایش را در مجمع جوری مطرح کند که احساساتی نشود. بحث انتخابات خبرگان هم شد. کاندیدای تهران بود و از این‌که اتفاقاتی در انتخابات بیفتد که به نفع رقبایش کاری کنند، نگران بود. حسین فرزند خوبش همان روز پیش من آمده بود که حاج آقا را منصرف کنید. گفتیم حالا چه عجله‌ای در استعفا؟! خودش می‌دانست که در انتخابات سمبل اصلاح طلبان خواهد شد. نمی‌دانم چه بحثی پیش آمد که دست زد به قلبش و گفت خیلی اسرار آدم‌های گوناگون کشور در این سینه است. حیف که همه آن اسرار را با خودش به قبر می‌برد.

واقعاً هم بزرگ‌ترین پشتوانه فقهی و علمی و دینی جریان اصلاح طلبی بود و خودش خیلی اصرار داشت که به هر شکل که می‌تواند به این جریان سیاسی کمک کند. دلیل اصلی همراهاش با آقای خاتمی در همه سفرهای داخلی، چه در ایام ریاست جمهوری آقای خاتمی و چه بعد از ریاست جمهوری همین بود. وقتی همیشه در کنار امام خمینی دیده می‌شد، می‌خواست اعلام کند بعد از امام خمینی آقای خاتمی را همراهی می‌کند تا این راه پویا و زنده بماند
پریشب هم رفته بودم دیدن حاج حسن آقا؛ در دفتر امام آقای توسلی هم بود. خیلی بانشاط بود و پر از لطافت. حاج حسن آقا می‌گفت من به خواب اعتقاد ندارم ولی دو بار پشت سر هم به فاصله چند شب، قبل از جریانات اخیر امام را در خواب دیده است که امام با ناراحتی به حسن آقا می‌گفته‌اند من را دارند از خانه‌ام بیرون می‌کنند؛ چرا کاری نمی‌کنید? در جلسه مجمع تشخیص مصلحت امروز هم ایشان داشته همین خواب را تعریف می‌کرده است که منقلب شده و می‌خواسته گریه کند و جلو خودش را گرفته است

فردا ساعت ۹ صبح جنازه آیت الله توسلی که نماد یک عمر دفاع از اندیشه مترقی امام خمینی بود از حسینیه جماران تشییع می‌شود و در حرم امام خمینی، در کنار مرادش آرام می گیرد

در پي درگذشت آيت‌الله محمدرضا توسلي، حجت‌الاسلام و المسلمين سيدحسن خميني پيام تسليتي صادر كرد. به گزارش ايسنا متن پيام به اين شرح است

بسمه‌تعالي انالله و انا اليه راجعون

درگذشت عالم رباني، يار ديرين و امين امام، حضرت آيت‌الله توسلي رضوان‌الله تعالي عليه داغي است كه دل‌هاي همه دوستداران امام را مي‌گدازد. اين عالم مجاهد، عمري را در پارسايي و شرافت و وفاي صادقانه به مقتداي خويش سپري كرد و در لحظه لحظه زندگي خود، پايبند ارادت خالصانه به امام و راه امام بود. هرگز نمي‌توان حضور موثر ايشان را در دفتر امام، چه در قبل و چه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي و چه در زمان حيات و چه پس از رحلت امام عظيم‌الشان از ياد برد و هرگز نمي‌توان فراموش كرد روزهايي را كه وي در مقابل پيشنهاد مسئوليت‌هاي مختلف با وفاداري مثال‌زدني، اتاق كوچك و محقر دفتر امام را بر هر امر ديگري ترجيح داد و بحق زندگي و مرگ او در دفاع از امام و راه امام و در كمال غيرتمندي و مسئوليت‌شناسي سپري شد. كيست كه نداند آيت‌الله توسلي عمري از هر استقلال و علقه‌اي چشم پوشيد تا متعلق به امام باقي بماند

اينجانب با عرض تسليت اين ضايعه مؤلمه به ساحت بقيه‌الله الاعظم(عج)، رهبري معظم انقلاب، خانواده محترم و صبور ايشان به خصوص همسر مكرمه و آقازادگان گرامي و همه علاقه‌مندان حضرت امام(س)، از خداوند متعال براي ايشان علو درجات و حشر با اوليائش مسالت دارم.

سيدحسن خميني

مرگ رئیس دفتر آیت الله خمینی در حال سخنرانی اعتراض آمیز

آقای توسلی مسئول پاسخگویی به پرسشهای فقهی بود که برای دفتر آیت الله خمینی ارسال می شد
محمدرضا توسلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت ایران و مدیر دفتر آیت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی در سن 77 سالگی در تهران درگذشت.
آقای توسلی طی سخنرانی پیش از آغاز جلسه مجمع تشخیص مصلحت، در حالی که از انتشار مطالبی علیه نوه آیت الله خمینی خشمگین بود، در حال سخنانی اعتراض آمیز در این زمینه بود که ناگهان دچار ایست کامل قلبی شد و پس از انتقال به نزدیکترین مرکز درمانی درگذشت.
آنچه خشم آقای توسلی را برانگیخته و در مرگ او مؤثر بوده، نوشته ای است که هفته گذشته در سایت اینترنتی نوسازی چاپ شد و در آن به انتقادی که سیدحسن خمینی، نوه آیت الله خمینی از ردصلاحیت گسترده داوطلبان اصلاح طلب برای شرکت در انتخابات مجلس کرده بود، با لحنی تند و استهزا آمیز اعتراض شد.
این نوشته اعتراضات فراوانی برانگیخت و باعث مسدود شدن سایت نوسازی به دستور مقامات گردید.
سیدمحمدعلی ابطحی، از معاونان رئیس جمهور پیشین ایران که به آقای توسلی نزدیک بود به بخش فارسی بی بی سی گفت که آقای توسلی در فضائی که بر سر انتشار مطالب سایت نوسازی علیه سیدحسن خمینی ایجاد شده بود قرار داشت و از چند روز پیش آماده شده بود که در جلسه مجمع تشخیص مصلحت در این باره صحبت کند.
پیش از آغاز جلسه مجمع که درباره بودجه سال آینده خورشیدی در ایران بوده، آقای توسلی از رئیس جلسه، اکبر هاشمی رفسنجانی درخواست می کند که سخنانی پیش از دستور بیان کند، طی سخنانش هنگامی که به موضوع مطالب "توهین آمیز" علیه سیدحسن خمینی اشاره می کند بغض گلویش را می گیرد و سپس ناگهان دچار ایست قلبی می شود و روی صندلی کناری اش می افتد.
علی اکبر ولایتی، وزیر اسبق امورخارجه ایران که پزشک است و در جلسه حضور داشته اقدامات اولیه درمانی را در مورد آقای توسلی انجام می دهد و سپس وی را به درمانگاه شوریده در نزدیکی دفتر مجمع تشخیص مصلحت انتقال می دهند که در آنجا در می گذرد.
آقای توسلی از شاگردان آیت الله خمینی و از دوستان نزدیک سیدمصطفی خمینی، فرزند آیت الله خمینی بود که مرگ پرسش برانگیز او در پاییز 1356 (1977)، آغازگر حرکات اعتراضی هواداران آیت الله خمینی شد و سرانجام به انقلاب و سقوط نظام شاهنشاهی در ایران انجامید.
پس از پیروزی انقلاب که آیت الله خمینی رهبری ایران را در دست گرفت، آقای توسلی مسئول ملاقاتها و از اعضای ارشد دفتر وی شد و پاسخگوی پرسشهای فقهی بود که برای دفتر آیت الله خمینی ارسال می شد.
وی سالها در رادیو ایران به بیان احکام دینی و پاسخگویی پرسشهای شرعی اشتغال داشت.
هنگامی که آیت الله خمینی مجمع تشخیص مصلحت را به منظور تعیین تکلیف مصوبات مورد اختلاف بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان تشکیل داد، محمدرضا توسلی را به عضویت این مجمع برگزید و مدت کوتاهی پیش از مرگ خود در سال 1368 (1989) نیز آقای توسلی را در ترکیب هیئت بیست نفره ای جا داد که عهده دار بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی شدند.
آقای توسلی همچنین سابقه عضویت در مجلس خبرگان را داشت و در حالی درگذشت که قرار بود 27 روز بعد، در انتخابات میاندوره ای این مجلس از جانب اصلاح طلبان با محمدرضا مهدوی کنی، نامزد اصولگرایان به رقابت بپردازد.
محمدرضا توسلی اگرچه در صحنه سیاسی ایران دخالت مستقیم نداشت اما عضو مجمع روحانیون مبارز بود که از تشکلهای اصلاح طلب به شمار می رفت و در رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری سال 1376 (1997) که به پیروزی محمد خاتمی انجامید، آشکارا به حمایت از آقای خاتمی پرداخت.
قرار است وی در کنار مقبره آیت الله خمینی دفن شود.